Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχει γίνει πολύς λόγος για το Pilates, μιας και πολλές σχολές χορού, γυμναστήρια και διάφορα στούντιο το έχουν εντάξει στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα. Κάποιοι ασκούμενοι το βλέπουν ως μια «μοδάτη» μέθοδο γυμναστικής που κάνει η Μαντόνα και πολλοί άλλοι γνωστοί καλλιτέχνες και άλλοι ως έναν εναλλακτικό τύπο άσκησης, ευεργετικό για το σώμα. Τελικά, όμως, τι είναι το Pilates;

H μέθοδος Pilates αναπτύχθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στην Αμερική από τον Joseph H. Pilates, ο οποίος, γνωρίζοντας σε βάθος την ανθρώπινη ανατομία και φυσιολογία, θέλησε να δημιουργήσει έναν ποιοτικό και ολοκληρωμένο τρόπο άσκησης. Θεωρούσε ότι το ανθρώπινο σώμα έχει ένα κέντρο βάρους («powerhouse», όπως το ονόμαζε ο ίδιος), από το οποίο εξαρτάται η ισορροπία του. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίος ο έλεγχος και η σταθερότητα του κέντρου του σώματος, δηλαδή της κοιλιάς και της μέσης. Αυτό επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας όχι μόνο τις πιο εμφανείς μυϊκές ομάδες (π.χ. ορθός κοιλιακός), αλλά και τις βαθύτερες (π.χ. εγκάρσιος κοιλιακός), δηλαδή δουλεύοντας το σώμα «από μέσα προς τα έξω». Η μέθοδός του, λοιπόν, εστιάζει στο να δυναμώσουν οι βασικοί μύες της σπονδυλικής στήλης (ραχιαίοι), οι κοιλιακοί και οι μύες του πυελικού εδάφους, που συμβάλλουν στην ισορροπία όλου του σώματος.

Το Pilates λειτουργεί «διορθωτικά» για τα υγιή σώματα και βοηθά στο να αποφεύγονται πιθανοί μελλοντικοί τραυματισμοί σε αδύναμα σημεία. Λειτουργεί, όμως, και «θεραπευτικά» για ελαφρές παθήσεις και τραυματισμούς, επειδή είναι σχεδιασμένο έτσι, ώστε να ενδυναμώνει το μυοσκελετικό σύστημα. Στην ουσία, μπορούμε να πούμε ότι βοηθά συνολικά το σώμα να βρει τη σωστή του στάση, η οποία χάνεται είτε λόγω κακής θέσης κατά τη διάρκεια της εργασίας, είτε εξαιτίας κάποιων καθημερινών συνηθειών (περπάτημα με τακούνια, σήκωμα βάρους, χρήση υπολογιστή κτλ), είτε γενικά από τον τρόπο ζωής που ακολουθούμε.

Η μέθοδος, δηλαδή, αναβαθμίζει από κάθε άποψη την ποιότητα ζωής του ατόμου προσφέροντας σωματική και ψυχική αρμονία. Άλλωστε, όλες οι κινήσεις που κάνουμε στη ζωή μας έχουν ως αφετηρία τη δύναμη που προέρχεται από το κέντρο μας. Συνεπώς, οικοδομώντας τη δύναμη αυτή, οι μύες-κλειδιά για τη στάση του σώματος ενεργοποιούνται, η σπονδυλική στήλη και ο κορμός σταθεροποιούνται, με συνέπεια το σώμα να επαναπροσδιορίζει μόνο του τη σωστή στάση και κίνηση. Έτσι, οι μύες εξισορροπούνται και όλο το ανθρώπινο σύστημα κινείται πιο αποτελεσματικά. Γυμνάζοντας, λοιπόν, συστηματικά το σώμα μας 2-4 φορές την εβδομάδα παρατηρείται σύσφιξη και απώλεια πόντων από την περιοχή της κοιλιάς και των γλουτών, μείωση πόνων από χρόνια προβλήματα της σπονδυλικής στήλης (αυχένας-μέση), καθώς και γενικότερη ευεξία.

Συγκεκριμένα, το Pilates περιλαμβάνει πάνω από 500 ασκήσεις (πατώματος και ειδικών οργάνων), οι οποίες βασίζονται σε 6 βασικές αξίες:

Breathing – Αναπνοή

Centering – Συνειδητοποίηση του κέντρου («powerhouse»)

Concentration – Συγκέντρωση

Control – Έλεγχος

Flow (or efficiency of movement) – Ροή των κινήσεων

Precision – Ακρίβεια

O συνδυασμός αυτών των βασικών αξιών καθώς και ορισμένων συμπληρωματικών, όπως Core Alignment-Ευθυγράμμιση και Balance-Ισορροπία, ενυπάρχει και ρέει μέσα σε κάθε κίνηση τη στιγμή που εκτελείται η άσκηση. Για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, πρέπει οι ασκήσεις να γίνονται με ακρίβεια και έλεγχο από το κέντρο και οι κινήσεις να έχουν ροή. Στόχο, λοιπόν, για τον ασκούμενο αποτελεί το να βρει μια ισορροπία μεταξύ μυαλού και σώματος, να είναι, δηλαδή, συγκεντρωμένος στο σώμα και την αναπνοή του, ώστε να πετύχει την καλύτερη δυνατή εκτέλεση της άσκησης και την ευθυγράμμιση του σώματός του.

Η τεχνική του Pilates βασίζεται στον συνδυασμό ασκήσεων με πολλές εναλλαγές και λίγες επαναλήψεις με τέτοιο τρόπο, ώστε να τονώνονται οι μύες χωρίς να διογκώνονται και να αναπτύσσεται η ελαστικότητα και η δύναμη. Η μέθοδος αυτή, αντίθετα με άλλα είδη γυμναστικής, γυμνάζει αποτελεσματικά, ενώ ταυτόχρονα προάγει τη συνειδητοποίηση του σώματος. Δεν προσθέτει όγκο, όπως το body-building και, παρά το γεγονός ότι περιλαμβάνει στοιχεία από τη yoga, δεν είναι στατική άσκηση, αλλά ενεργειακή και με ροή. Συνεπώς, το Pilates βελτιώνει την αναπνοή, δυναμώνει και τονώνει τους μύες, διορθώνει τη στάση του σώματος, αυξάνει την ευλυγισία και την ισορροπία και ενώνει το πνεύμα με το σώμα εκπαιδεύοντάς τα να δουλεύουν αρμονικά κατά τη διάρκεια της άσκησης. Σταδιακά, ο κάθε ασκούμενος αποκτά όλο και περισσότερη σωματική, ψυχική και πνευματική ευεξία, την οποία αξιοποιεί και εντάσσει στη ζωή του με σκοπό να αντεπεξέλθει καλύτερα στις δυσκολίες της καθημερινότητας.

Συμπερασματικά, η μέθοδος Pilates είναι ο πλήρης συντονισμός σώματος, ψυχής και πνεύματος. Απευθύνεται σε ανθρώπους όλων των ηλικιών και είναι ιδιαίτερα ευεργετική για την αντιμετώπιση προβλημάτων που απορρέουν από το σύγχρονο βίο, όπως η καθιστική ζωή, οι γρήγοροι ρυθμοί, το άγχος και το στρες. Ανεξάρτητα, λοιπόν, από το πόσο γυμνασμένος είναι κανείς, το Pilates, με την ολοκληρωμένη και πολύπλευρη προσέγγιση του ατόμου, αποτελεί τον ιδανικό τρόπο άσκησης. Και όπως έλεγε και ο ίδιος ο Pilates: «Σε 10 μαθήματα θα αισθανθείτε τη διαφορά, σε 20 θα τη δείτε, και σε 30 θα έχετε αποκτήσει ένα καινούριο σώμα…».