Joseph H. Pilates

Ο Joseph Hubertus Pilates είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε και ανέπτυξε τη μέθοδο Pilates, ένα σύστημα ασκήσεων που συνδυάζει σώμα – μυαλό – ψυχή. Γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1883) στη Γερμανία. Από μικρός ήταν φιλάσθενος και αδύναμος. Έπασχε από άσθμα, ρευματικό πυρετό και ραχίτιδα, ασθένειες που τον οδήγησαν να αφιερώσει τη ζωή του στην αναζήτηση ενός τρόπου να ξεπεράσει τις σωματικές του αδυναμίες και να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση. Από πολύ νεαρή ηλικία δέχτηκε επιρροές από την ανατολική και δυτική φιλοσοφία. Το γεγονός αυτό τον οδήγησε στη μελέτη της ανατομίας, της yoga, του διαλογισμού και των πολεμικών τεχνών. Παράλληλα, μελέτησε τις κινήσεις των ζώων και ιδιαίτερα τη χάρη και την ευλυγισία της γάτας. Ασχολήθηκε, τέλος, και με πολλά αθλήματα όπως σκι, καταδύσεις, body-building, πυγμαχία, ενόργανη γυμναστική και ακροβατικά.

Ως έφηβος είχε φτιάξει μια τόσο καλή φυσική κατάσταση και δομή σώματος, ώστε του ζητήθηκε να ποζάρει ως μοντέλο για χάρτες ανατομίας. Πίστευε ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η λανθασμένη στάση του σώματος και το γεγονός ότι δεν αναπνέουμε σωστά είναι οι ρίζες της κακής φυσικής κατάστασης και υγείας. Το αποτέλεσμα της μελέτης και του αγώνα του ήταν η εξέλιξή του σε πολύ καλό γυμναστή και γνώστη των πολεμικών τεχνών από νεαρή ήδη ηλικία.

Το 1912 πήγε στην Αγγλία, όπου δούλεψε ως επαγγελματίας μποξέρ, ακροβάτης και δάσκαλος πολεμικών τεχνών και αυτοάμυνας. Όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, οι βρετανικές αρχές, θεωρώντας τον υπήκοο εχθρικής χώρας, τον έστειλαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μαζί με άλλους Γερμανούς. Εκεί ξεκίνησε να διαμορφώνει το σύστημα ασκήσεών του με το να εκπαιδεύει καθημερινά τους υπόλοιπους συγκρατούμενούς του και να συμβάλλει στην αποκατάσταση των τραυματιών. Μάλιστα, λέγεται ότι η εκπαίδευση του Pilates τούς είχε δυναμώσει τόσο, ώστε κατάφεραν να επιζήσουν από τη μεγάλη επιδημία γρίπης το 1918 λόγω καλής φυσικής κατάστασης και δυνατού ανοσοποιητικού συστήματος.

Στη διάρκεια της «ανεπίσημης» υπηρεσίας του ως εκπαιδευτή και νοσοκόμου εργάστηκε με πολλούς τραυματίες πολέμου και ανάπηρους ασθενείς. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στο να επινοήσει και να κατασκευάσει ειδικό εξοπλισμό χρησιμοποιώντας ό,τι υλικό είχε διαθέσιμο από τα ίδια τα κρεβάτια των ασθενών. Δένοντας, λοιπόν, σχοινιά και ελατήρια πάνω από τα κρεβάτια τους και δημιουργώντας ασκήσεις με ελαφρές αντιστάσεις, φρόντιζε να μη μένουν αδρανείς, αλλά να κινούνται και με τον τρόπο αυτό τους δυνάμωνε σταδιακά. Οι γιατροί σύντομα παρατήρησαν ότι η ανάρρωση των ασθενών που χρησιμοποιούσαν τη μέθοδο του Pilates γινόταν πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με αυτή άλλων ασθενών.

Εκείνη την περίοδο διαμόρφωσε τη μέθοδο του, την οποία ονόμασε «Contrology» ή «The Art of Control». Με τον όρο Contrology ή αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως μέθοδο Pilates, εννοούσε τη δυνατότητα του μυαλού να μπορεί να ελέγχει και να συντονίζει το σώμα, με απώτερο σκοπό την ορθή και αποτελεσματική άσκηση, κοινώς αυτό που πίστευαν και οι αρχαίοι Έλληνες, «νους υγιής εν σώματι υγιεί». Αργότερα, γύρισε πίσω στη Γερμανία και ξεκίνησε να εκπαιδεύει αστυνομικούς. Εκεί συνεργάστηκε και με πολύ σημαντικούς εκπροσώπους του χορού, όπως ο Rudolf Laban. Όταν, όμως, του ζητήθηκε να εκπαιδεύσει Γερμανούς στρατιώτες, αρνήθηκε και μετανάστευσε στην Αμερική.

Το 1925-26 στο δρόμο για Νέα Υόρκη γνώρισε και τη μελλοντική του γυναίκα, Clara. Μαζί ίδρυσαν εκεί το studio τους, το οποίο έγινε γρήγορα διάσημο, και εργάστηκαν μέχρι και τη δεκαετία του ’60. Οι μαθητές του ήταν πολλοί γνωστοί ηθοποιοί και χορευτές όπως ο George Balanchine και η Martha Graham. Οι ίδιοι, δε, έστελναν και τους μαθητές τους, άλλους χορευτές, για εκγύμναση, ενδυνάμωση και αποκατάσταση τραυματισμών. Στην πορεία των χρόνων δίδαξε σε πολλούς μαθητές τη μέθοδό του, ορισμένοι εκ των οποίων εστίασαν στην αποκλειστική διατήρηση της αυθεντικής μεθόδου ενώ κάποιοι άλλοι συνέχισαν προσθέτοντας διάφορες παραλλαγές στο ασκησιολόγιο σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής.

Ο Pilates υπήρξε μία πολυτάλαντη, διορατική και ευφυής προσωπικότητα, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αγάπη για τον άνθρωπο και το σώμα. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει ένα σύστημα ασκήσεων με το πάντρεμα μυαλού και σώματος, το οποίο θα μείωνε το στρες της απαιτητικής και δύσκολης καθημερινότητας και θα βελτίωνε την ψυχολογία και την αισθητική εμφάνιση. Παράλληλα με τη μέθοδο που ανέπτυξε, σχεδίασε λεπτομερώς ο ίδιος και όλο τον εξοπλισμό που απαιτείται και έδωσε τις προδιαγραφές για τη σωστή χρήση των οργάνων και την εκτέλεση των ασκήσεων. Αρχικά η μέθοδος ξεκίνησε με 34 αυθεντικές ασκήσεις εδάφους (Matwork – 34 original exercises) και στη συνέχεια προστέθηκαν και ασκήσεις με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού. Το ασκησιολόγιο του εξοπλισμού βασίζεται στη χρήση ελατηρίων – αντιστάσεων, καθώς με τη χρήση αντίστασης χτίζεται το σώμα σταθερά και με ασφάλεια.

Από το συγγραφικό του έργο μας είναι γνωστοί 2 τίτλοι βιβλίων, το «Your Health: A Corrective System of Exercising that Revolutionizes the Entire Field of Physical Education» (1934) και το «Return to Life Through Contrology» (1945). Ο Joseph H. Pilates πέθανε σε μεγάλη ηλικία, το 1967, ενώ το studio του συνεχίστηκε από τη γυναίκα του, Clara, μέχρι και τον θάνατό της.